Wat gebeurd er allemaal op de Vossenburght met de paarden?

Paarden op de Zorgonderneming Vossenburght worden ingezet voor verschillende disciplines:

Poetsen
Coaching
Voltige
Mennen
Rijden
Longeren

Ons doel is dat cliënten zich beter voelen en meer tevreden zijn met zichzelf. Vele cliënten hebben ervaring met andere zorginstellingen en hulpverlening. Mensen die ervoor kiezen om bij ons te komen wonen, geven aan dat ze niet alleen van dieren houden, maar ook graag met paarden willen werken. Paarden fungeren als een spiegel, omdat ze kunnen aanvoelen wat wij niet zeggen

Geen mens is gelijk, en dat geldt ook voor paarden. Sommige mensen hebben een betere klik met het ene paard, terwijl anderen juist meer affiniteit hebben met een ander paard. Door meerdere paarden in te zetten voor verschillende disciplines, proberen we meer cliënten te bereiken en hen beter te kunnen helpen. Bovendien kunnen cliënten een eigen paard kiezen om voor te zorgen, wat hen ondersteunt bij het ontwikkelen van verantwoordelijkheidsgevoel.

Door cliënten aan verschillende paarden te koppelen, worden ze steeds weer uitgedaagd om nieuwe contacten te maken en te ervaren dat elk paard uniek is. In het dagelijks leven komen ze ook in aanraking met verschillende mensen en hun karakters.

Daarnaast kan het voorkomen dat een paard ziek is en daardoor niet ingezet kan worden voor een geplande activiteit. Cliënten reageren hierop wanneer een geplande activiteit plotseling uitvalt vanwege ziekte van een paard. Door meerdere paarden te hebben die in verschillende disciplines kunnen worden ingezet, kunnen we hier beter op inspelen.

Niet elk paard is geschikt voor elke discipline. Sommige paarden zijn geschikt voor poetsen en knuffelen, anderen kunnen voor een kar lopen, en weer anderen zijn geschikt om op te voltigeren.

Wat is voltige?

Bij voltige worden gymnastische oefeningen op de rug van een paard uitgevoerd. Het paard loopt aan een lange lijn (de longe) op een cirkel en heeft een speciale voltigesingel met handvaten om. De longe wordt vastgehouden door een longeur.

Voltigeren draait om ontspanning, souplesse, evenwicht en ritme. Omdat het paard continu beweegt is het de kunst om de oefeningen zo uit te voeren dat het paard niet in zijn beweging wordt gehinderd. Voltige bevordert het evenwichtsgevoel, de zit en het gevoel van ongedwongenheid en vormt dus ook een goede basis voor het paardrijden. Voltigeren is voor iedereen, maar vooral zeer geschikt voor kinderen en mensen met een beperking.

Bij de Vossenburght willen we met voltige bereiken dat cliënten leren op zichzelf te vertrouwen. Door de verschillende oefeningen leren ze balans en grenzen van zichzelf te verleggen.

Door vaak aan te geven als ze iets goed doen, maken we ze bewust dat ze meer kunnen dan dat ze zelf hadden verwacht. Dit hebben ze ook verder nodig in hun leven na de Vossenburght.

Door het rijden zonder zadel is het gevoel tussen mens en dier versterkt.
Door de ervaring die wij inmiddels hebben met voltige zien we dat cliënten meer ontspanning hebben na afloop van de voltigeles. Ze zijn blijer en zitten zich prettiger in hun vel.

Door paard te rijden gebruiken ze op een andere manier hun spieren en zijn ze goed in beweging; sporten is gezond voor iedereen.
Een paard werkt daarnaast als een spiegel, hierdoor laat het paard zien hoe de cliënt zich voelt en kan er direct op ingegaan worden, zodat ze zichzelf daar bewust van worden en hiermee leren om te gaan.

Bij de Vossenburght wordt er in kleine groepen gewerkt en niet met een grote groep. Toch dient er intensief samengewerkt te worden en leren ze elkaar aan te moedigen en zien ze wat het effect is als ze zelf positieve dingen horen van een mede-cliënt. Hierdoor wordt op kleine schaal het teamverband toch versterkt en zien we dat cliënten die normaal moeite hebben met samenwerking elkaar beter begrijpen en minder onenigheid hebben.

Cliënten mogen voltigeren als ze binnen een maximaal gewichtsklasse vallen in verband met het welzijn van het paard. Dit werkt voor cliënten met overgewicht stimulerend om te voorkomen dat ze niet zwaarder worden. Ook zijn er cliënten die nu te zwaar zijn beter gemotiveerd om aan hun gewicht te werken omdat ze aangeven ook zelf graag te willen voltigeren.

Wat is mennen?

Mennen is het besturen van paard en wagen. Omdat je bij het mennen achter je paard zit, in plaats van erop, wat bij de meeste andere disciplines het geval is, zal je dus meer ‘op afstand’ moeten communiceren met je paard. Het belangrijkst hierbij zijn de leidsels. Dit zijn als het ware verlengde teugels van bijna 4,5 meter lang, waarmee de koetsier direct contact heeft met de paardenmond. Daarnaast gebruik je een lange zweep, die je kunt zien als een vervanging van de benen van een ruiter, en is je stem van belang. Een menpaard kent commando’s als halt, stap en draf en ook met intonatie kun je je paard dingen duidelijk maken.

Alle cliënten die dit graag willen mogen mennen. Cliënten met overgewicht of die om lichamelijk reden niet op een paard kunnen zitten krijgen door het mennen de mogelijkheid toch met een paard te werken. Cliënten geven aan dat ze heel graag met een paard willen werken en dat het hun blij maakt. Door het blije gevoel gaan cliënten beter hun hun vel zitten.

Doordat werken met intonatie heel belangrijk is bij het mennen leert een cliënt beter zichzelf kennen in de manier van hun eigen communicatie. Dit kunnen ze weer toepassen als ze aan het werk zijn en moeten samenwerken bij een werkgever.

Doordat je achter een paard zit leer je dat je moet vertrouwen op een paard. In het dagelijks leven zijn veel cliënten het vertrouwen in anderen deels verloren. Door het mennen leren we cliënten niet alleen meer vertrouwen in zichzelf te krijgen maar ook vertrouwen in een ander op te bouwen.

Niet elk paard is geschikt om voor een kar te lopen. Ook kan een paard kreupel zijn waardoor deze niet ingezet kan worden. Hierdoor is het van belang meerdere paarden te hebben die geschikt zijn om voor de kar te lopen om zo toch het geplande programma voor de cliënt te kunnen volgen.

Wat is paardrijden?

Het doel van paardrijden is het versterken van het zelfvertrouwen van de cliënt. Er dient een vertrouwensband te worden opgebouwd tussen paard en cliënt en tussen paard en cliënt dient een samenwerkingsrelatie te ontstaan. Cliënten leren dus ergens anders op te vertrouwen en ze leren samenwerken. De cliënten leren dat ze rustig moeten zijn bij het paard en niet angstig of onrustig. Zijn ze dat op een paard, dan is een paard dat ook. Voor beide partijen moet het plezierig zijn om samen te werken, zodat er een ontspannen combinatie ontstaat die harmonie uitstraalt.

Een ander woord voor harmonie is balans. Zowel paard als ruiter moeten in alle opzichten (fysiek, mentaal, energetisch) in balans zijn.

De cliënten wordt aangeleerd een positieve instelling te hanteren. Een positieve instelling werkt stimulerend. Een negatieve houding werkt demotiverend en dus stagnerend. Door met een positieve blik te kijken naar jezelf, naar anderen en je omgeving, trek je positieve energie aan. Een positieve instelling is noodzakelijk voor een goede verstandhouding met het paard en voor een gunstige ontwikkeling voor de cliënt en het paard. Bij samenwerking en harmonie past geen negativisme zoals dwang, agressie, angst, onvriendelijkheid, ongeduld, intolerantie, enz.

Verder krijgt de cliënt lichamelijke beweging, wat goed is voor de gezondheid.

Wat is paardencoaching?

Paarden communiceren non-verbaal, oftewel met hun houding, gedrag en uitstraling. Zoals ze op andere paarden reageren, reageren ze ook op mensen. Door de paardentaal te kennen, kan de paardencoach de reacties vertalen naar de cliënt toe. Dit zorgt bij de cliënt voor inzichten in waar de belemmering mee te maken kan hebben. De cliënt krijgt als het ware zelfinzicht op een speelse manier.

Het belangrijkste effect van paardencoaching op de cliënten is tweeledig:

1. Je kunt even niet zo goed nadenken met een los paard in de bak, waardoor rationele denkprocessen worden omzeild.

2. Het paard neemt spanning van je over en reageert op je gevoel en uitstraling.

Door ons denken zijn wij in staat om ons gevoel te onderdrukken en weg te stoppen. Maar als je je gevoel onderdrukt, wil dit nog niet zeggen dat het weg is. Het paard merkt onmiddellijk dat er een belemmering (koliek) zit en reageert hierop. Doordat via de invloed van het paard als het ware een ‘andere ingang’ wordt genomen, namelijk via het gevoel, is de impact veel groter dan bijvoorbeeld bij een psycholoog aan tafel. Het paard, in combinatie met de vertaling van de paardencoach, zorgt ervoor dat wat de cliënten denken en voelen (opnieuw) met elkaar in verbinding te brengen. Zodra het paard merkt dat er geen verschil meer bestaat tussen hoofd en hart, zal het dit ook bevestigen door ontspannen bij de cliënt te komen staan. Het paard voelt dan aan dat de cliënt weer ‘oké’ of ‘een geheel’ is. Voor cliënten is dit vaak positief confronterend om mee te maken.

O.a. deze hulpvragen komen aanbod tijdens een coachingssessie:

- Grenzen aangeven in je leven

- Bewustwording van je eigen gedrag

- Keuzes

- Verdriet

- Pesten

- Je eigen plek weer in nemen, waar jij wilt staan

- Zorgen voor jezelf

- Vertrouwen

- Verbinding

- Leiderschap

- Samenwerken

- Communicatie en gedrag

Wat is poetsen?

Door een paard te poetsen leert de cliënt een vertrouwensband op te bouwen met het paard. Bestaat er weinig vertrouwen, of vindt het paard dat er iets niet aan de haak is, dan zal het erg onrustig zijn tijdens het poetsen. Het paard zal moeilijk gedrag gaan vertonen, door bijvoorbeeld steeds onrustig heen en weer te lopen. De cliënten leren dat ze rustig moeten zijn bij het paard en niet angstig of onrustig. Het is dus voor de cliënt ontspannend en kan de eigen belemmerende gedachten voor even laten varen.

Tevens leert de cliënt iets over verzorging. De dagelijkse poetsbeurt heeft een aantal positieve effecten. Het geeft bijvoorbeeld de gelegenheid het paard te controleren op kleine verwondingen. Maar de reiniging van de huid voorkomt ook schuurplekken door het zadel of tuig en het masserende effect van een goede poetsbeurt bevordert de bloedsomloop en huidactiviteit. En de huid is een belangrijk orgaan die in grote mate de gezondheid van het paard beïnvloedt. Zonder goede verzorging wordt het paard verwaarloosd. Dit kan dan ook weer overgebracht worden naar de cliënt zelf.

Wat is longeren?

Een paard wordt gelongeerd om dit onbelaste beweging te geven en als afwisseling op de training van het paard. Hierbij wordt het paard aan een lange lijn op een rondje om de longeur geleid. De lijn is de teugelhulp en de lange zweep de beenhulp. Tevens wordt er gebruikgemaakt van commando’s en intonatie van de stem.

Longeren is geschikt voor iedereen die graag met een paard bezig wil zijn maar er niet op wil, kan of mag zitten. Bijvoorbeeld door angst, overgewicht of lichamelijke klachten. Met longeren leert de cliënt zijn grens aan te geven en duidelijk te zijn. Als de cliënt dat niet is, zal hij merken dat het paard geen of een verkeerde reactie geeft.

Omdat de cliënt zijn aandacht bij het paard moet houden heeft degene geen tijd voor negatieve gedachten. Door het gebruik van commando’s, intonatie en houding leert de cliënt zich bewust te worden van zichzelf. De cliënt wordt gecomplimenteerd als er iets goed gaat waardoor het zelfvertrouwen vergroot wordt. Longeren wordt individueel gedaan wat veel cliënten als prettig ervaren.

Wat is een pension?

Hiermee realiseren wij dat cliënten ook leren te participeren in de maatschappij. Ze leren mensen van buiten de zorgboerderij kennen en ermee om te gaan. Ze leren dat ieder mens anders tegen de verzorging van zijn of haar paard aankijkt en hiermee om te gaan in de verzorging. Ze leren verantwoordelijkheid te dragen voor een ander zijn dier.